Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI, aralıkta 48,1’e yükseldi.
Söz konusu sayı faaliyet şartlarındaki yavaşlamanın sürdüğüne işaret etse de hazirandan bu yana en yüksek seviyede gerçekleşti ve dal performansında zayıflamanın ölçülü seviyede olduğunu gösterdi.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI raporuna nazaran aralıkta 10 kesimin yarısında yeni siparişler artış kaydetti ve bu durum üretimde de geçerli oldu. Elektrikli ve elektronik eserler bölümü, yeni sipariş artışında en üst sırada yer aldı.
Yeni ihracat siparişlerinde ise yalnızca üç kesim artış sağlayabildi. İstihdamda artış gerçekleştiren bölüm sayısı altıya yükseldi. Takip edilen tüm kesimlerde girdi maliyetleri artmaya devam etti lakin artış suratı beş dalda düştü. Tedarikçilerin teslimat müddetleri birden fazla kesimde kısaldı.
Eşik kıymetin altında
Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en süratli ve muteber referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Aralık 2022 devri sonuçları açıklandı. Eşik paha olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların kesimde güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, kasım ayında 45,7 olan manşet PMI aralıkta 48,1’e yükseldi.
Talep tarafında düzgünleşme belirtilerinin görüldüğü aralık ayında, toplam yeni siparişlerdeki azalma yaklaşık bir yıllık devrin en düşük suratında gerçekleşti. Öteki taraftan, kimi anket iştirakçileri enflasyonist baskıların talebi olumsuz etkilemeye devam ettiğini bildirdi. Global piyasalardaki zayıflık, yeni ihracat siparişlerinin toplam yeni siparişlerden daha yüksek oranda yavaşlamasına yol açtı.
Düşüş sürat kesti
Aralıkta imalat sanayi bölümünün üretiminde düşüş sürat keserek Şubat 2022’den beri en ölçülü seviyesinde kaydedildi. Misal formda, girdi alımları kasım ayına kıyasla çok daha düşük bir azalma gösterdi. Kelam konusu güzelleşme belirtileri, istihdamın üst üste ikinci ay genişlemesinde de rol oynadı. İstihdam seviyesindeki artış son 10 ayın yüksek suratında kaydedildi.
Kasımda son üç yılın en düşük seviyesine gerileyen girdi maliyetleri enflasyonu aralıkta da nispeten hafif seyretti. Buna bağlı olarak, kesin eser fiyatlarında da artış bir evvelki anket devri ile birebir süratte gerçekleşti ve enflasyon yılın birinci periyotlarına nazaran çok daha düşük oranda kaydedildi. Yeniden kasım ayında olduğu üzere tedarikçilerin teslim mühletleri yılın son ayında da anket tarihinin rekoruna yakın bir düzgünleşme sergiledi.
Anket iştirakçilerine nazaran bu durum, zayıf girdi talebinin yanı sıra limanlardaki aksamaların azalmasından kaynaklandı. Son olarak, sonuncu eser stoklarında üst üste sekizinci artışla birlikte anket tarihinin en uzun genişleme periyodu gerçekleşti. Lakin aralık ayındaki artış çok hafif seviyede kaydedildi.
“Kısmi güzelleşmeler var”
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket dataları hakkında değerlendirmede bulunan S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söyledi:
“Son PMI anketinde ortaya çıkan kısmi güzelleşme sinyallerinin yeni yıla taşınabilmesi halinde, Türk imalat bölümü için daha güçlü bir tablo ortaya çıkabilir. Talep bilhassa yurt dışında kırılganlığını sürdürüyor. Fakat maliyet baskıları 2022 başlarındaki kadar inanılmaz düzeylerde değil ve tedarik zinciri şartlarında da düzgünleşme gözleniyor. Bu gelişmelerin 2023’e girerken dala dayanak sağlayacağını ümit ediyoruz.”
Takip edilen 10 bölümün yarısında yeni siparişler ve üretim arttı
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI aralık raporuna nazaran, anket kapsamında takip edilen 10 kesimin yarısında yeni siparişler artış kaydetti ve bu durum üretimde de geçerli oldu. Aralıkta üretimi artan beş kesimden dördünde büyüme kasım ayındaki yavaşlamayı takip etti. Bir evvelki ay üretim artışı sağlayıp bunu aralıkta da devam ettiren tek kesim giysi ve deri eserleri oldu. Üretim artışında başı çeken elektrikli ve elektronik eserlerde büyüme son iki buçuk yılın en yüksek suratında gerçekleşti. Üretimde en keskin yavaşlama ise ağaç ve kağıt eserleri bölümünde yaşandı.
Elektrikli ve elektronik eserler kesimi, yeni sipariş artışında da en üst sırada yer aldı. Yeni siparişler beş kesimde yine büyümeye geçti. Kara ve deniz taşıtları ile giysi ve deri eserlerinde ise kasımdaki artışların akabinde yavaşladı. Global iktisattaki kuvvetli şartlar nedeniyle toplam yeni siparişlere nazaran daha olumsuz bir tablonun ortaya çıktığı yeni ihracat siparişlerinde yalnızca üç bölüm artış sağlayabildi.
İstihdam, 6 dalda arttı
Üretim ve yeni siparişlerdeki toparlanma işaretleri, firmaları ek işçi almaya teşvik etti. İstihdamda artış gerçekleştiren dal sayısı kasımda beş iken aralıkta altıya yükseldi.
Takip edilen tüm kesimlerde girdi maliyetleri artmaya devam etti lakin artış suratı beş bölümde düşüş gösterdi. Girdi fiyatlarındaki en süratli artış kağıt ve ağaç eserlerinde gerçekleşti. Kesimde en son eser fiyatları son üç yılda birinci defa geriledi. Öbür bölümlerde ise sonuncu eser fiyatları kasım ayına kıyasla yavaş olmakla birlikte artışını sürdürdü. Tedarikçilerin teslimat müddetleri birden fazla bölümde kısaldı.