Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD), Düzce’nin Gölyaka ilçesinde 04.08’de yaşanan zelzelenin 5.9 büyüklüğünde olduğunu açıklarken, sarsıntı İstanbul üzere etraf vilayetlerde de hissedildi. Sarsıntıya gece uykusunda yakalanan çok sayıda vatandaş büyük panik yaşadı. 35 kişinin yaralandığı açıklanan sarsıntıyla ilgili uzmanlar da ihtarlarda bulundu.
İstanbul Teknik Üniversitesi Afet İdaresi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu da sarsıntı esnasında yapılması gerekenlere ait bilgi verirken Düzce sarsıntısının Marmara Bölgesi’nde beklenen büyük zelzele öncesi ikaz niteliğinde olduğunu tabir etti.
“MARMARA’DA BEKLENEN BÜYÜK SARSINTININ BİR UYARICISI”
Düzce’de yaşanan zelzeleye ait değerlendirmelerde bulunan İstanbul Teknik Üniversitesi Afet İdaresi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “İnsanlar zelzeleye uykuda yakalandığı vakit tabi evvel bir ne oluyor diye anlamaya çalışıyor, zelzeleye yakın olan bölgelerde B dalgası alttan küt diye vuruyor. Aşikâr bir vakit sonra S dalgası gelip sallamaya başlıyor. Ekseriyetle biz uzaktakiler sallanmayı hissettik. Dolapları sabitlemeyenlerin üzerine dolaplar, gardıroplar devrildi, işyerlerindeki bütün mallar döküldü. Düzce Zelzelesi şunu gösterdi; 1999’da yapısal stokta bir yenilenme oldu fakat oradan fazla bir ders alıp da yapısal olmayan tehlikeleri eşyalarımızı sabitlemeyi yapmamışız, en çok şikayet oradan geliyor. Bina sağlam olacak sonra eşyaları sabitlemiş olmamız lazım. Varsa sağlam bir sıra, masanın altına girmemiz lazım, yanına değil. Zelzele olurken ki o sesler, çığlık atanlar, binanın çıkardığı sesler bazen zihinsel denetimimizi kaybedebiliriz. Türkiye’den en büyük kusurlardan, hakikat bilinen yanlışlardan biri; sarsıntı sonrası okullar, sınıflar, işyerleri çıkış kapılarına hamle ediliyor. Hiç denetim edilmeden otomatik bir tahliye prosedürü çok yanlış. Evvel bir tahliye yollarının inançlı olup olmadığını denetim etmek lazım. En az binanın yüksekliğinin yarısı kadar binadan uzak durmak gerekiyor. Bu sarsıntılar İstanbul civarı, Marmara’da beklenen büyük sarsıntının bir uyarıcısı. Biz bugünden itibaren zelzeleye hazır mıyız, binamız sağlam mı düşünmemiz kesinlikle sağlam olmayan binaları terk etmek gerekiyor. Düzce sarsıntısının bize anlattığı bir şey de şudur; ovaları boşaltmamız lazım. Ovalar bizim için üstü açık bir fabrika. Konut yapmaya uygun değildir zira buralardaki toprak alüvyonlu yapı sarsıntı dalgalarını kuvvetlendiriyor, daha yıkıcı hale geliyor” dedi.
“MARMARA BÖLGESİ’NDEKİLERİN İVEDİLİKLE BİRİNCİ YARDIM EĞİTİMİ ALMASI GEREKİYOR”
Deprem öncesi ve sonrasına ait yapılması gerekenlere yönelik konuşan Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Düzce’deki zelzelesi Marmara Bölgesi’nde beklenen zelzeleye yönelik bizim için ilahi bir ihtar üzere düşünebiliriz. Türkiye’de bir de afet çantası miti çıktı, beşerler bavul hazırlıyor. Zelzeleyle birlikte sırtına alıp kaçmaya çalışıyor, bu türlü yanlış şeyler de oluştu. Bu türlü bavullar hazırlamak, onları afette sırtlayıp kaçmak üzere şeylerden vazgeçin. Zelzele bittikten denetim ettik, yangın varsa küçük yangınları bizim söndürmemiz lazım. İtfaiyenin gelip o kadar yangını söndürmesi mümkün değil. Birinci yardım eğitimini herkesin alması lazım, bilhassa Marmara Bölgesi’ndekilerin hemen birinci yardım eğitimi alması gerekiyor. Zelzele küt diye vurdu, birinci 3 saniyede yanlışsız yerde gerçek bir formda çök, kapan, tutun yapıp sarsıntının bitmesini bekleyebilmemiz gerekiyor. 3 dakika sonra varsa muhtaçlık birinci yardım ve yangın söndürme yapmamız gerekiyor. 30 dakika sonra da artık husus komşu konutunda bir sorun yoksa birbirine yardım etmeye çalışıyor. Burada da mahallî afet gönüllüsü eğitimleri çok değerli. Bu bölgede daha kırılması beklenen bir fay çizgisi yok. Bir sürü artçı sarsıntı olduğu için bu öncüydü ve artçılarıyla birlikte gitti. Panik yapmamak için tatbikat yapmak gerekiyor. Meskende, iş yerinde, oyun formunda de olsa çocuklarla birlikte tatbikat yapmak lazım. Geçen 12 Kasım’daki tatbikat fikir olarak çok düzgündü. Ancak birtakım şeylerde geliştirme yapmak lazım. Bu tatbikatlar yılda bir ulusal yapılabilir lakin işyerlerinde okullarda konutlarda birkaç ayda bir yapılması lazım, her tatbikat paniği yüzde 50 azaltır” formunda konuştu.
“ÇÜRÜK KONUTLARIN BİR AN EVVEL ELDEN GEÇİRİLMESİ LAZIM”
Marmara Bölgesi’nde beklenen büyük zelzelenin Türkiye için yıkıcı tesirler oluşturacağına işaret eden Prof. Dr. Kadıoğlu, “Çok şey yapılıyor ancak maalesef bina stokunda hala çok büyük dert var. Geçenlerde bir yerde gördüm 50 bin binadan bahsediyor, 50 bin binanın yıkıldığı yerde afeti yönetemezsiniz. 100 bine yakın binanın da ağır hasar alması bekleniyor. Ne yol ne de bu afeti yönetecek beşerler hayatta olacak. Birtakım yerlerde kentsel dönüşüm var lakin tam olmadı, ulusal bir seferberliğe dönmedi. Bu bina stokuyla biz şayet büyük sarsıntıya yakalanırsak bu Türkiye için bir beka sorunu haline gelecek. Gayri ulusal hasılamızın 3’te 1’inin kaybolması, büyük bir toplumsal ekonomik sorunla karşı karşıyayız. Bu çürük konutların bir an evvel elden geçirilmesi zelzele yıkmadan bizim onları yıkıp hayatta kalacak formda insanları hazır hale getirmemiz gerekiyor. Yoksa Türkiye bunun altında kalacak üzere korkuyorum. Allah göstermesin bu çok büyük bir tehlike, sorun. İstanbul, Marmara Bölgesi yahut Türkiye diyelim büyük kıyametini bekliyor. Okyanusları geçmeye çalışırken Marmara Denizi’nde boğulabiliriz. İstanbul’da beklenen sarsıntı tolere edilebilir, yönetilebilir bir sarsıntı, risk değil. Biz riski indirgemeden, yönetilebilir düzeye düşürmeden hazırlık yapıyoruz. Bu biraz kendimizi kandırıyoruz üzere oluyor. O yüzden lütfen bu bina stoku için bir acil durum ilan edilmesi lazım” sözlerini kullandı.
